Her bebek doğduktan sonra bu dünyada ona en yakın olan annesinin kokusunu duymak, onun dokunuşuyla rahatlamak ister. Annesinin onunla ilgilenmesiyle, etrafında olmasıyla güvende hissetmek ister. Annesinin onu beslemesini ister. İşte bu noktada bebeğin temel besin ihtiyaçlarını karşılayan anne sütü devreye giriyor. Anne sütü öyle şifalı bir besin kaynağı ki, her annenin kendi bebeğinin ihtiyaçlarına göre sütü değişebiliyor ve böylece bebeğinin ihtiyaçları karşılanabiliyor. Mesela anne plesentası yaşlandığı için anne karnında gelişemeyen, düşük doğum ağırlığı ile doğan bebeklerin, normal doğan bebeklerin gelişimini yakalayabilmesi için annesinin sütündeki protein miktarı normal doğan bebeğin annesinin sütünün protein miktarından fazladır. Öylesine şifalıdır ki, emzirmenin ilk dakikalarında annenin sütünde su ve protein içerikli süt salgılanırken, emzirmenin sonlarına doğru sütün yağ içeriği fazlalaşır. Böylelikle annesinin sütünü kısa alan bebeklerin gelişimi geri kalmaz, uzun süre süt alan bebekler de su, protein ve yağ alarak daha fazla doygunluk hisseder ve daha geç acıkır.
Anne Sütünün Ne Gibi Koruyucu Özelliği Vardır?
Anne sütünde bakteri, virüs, mantar, tüm zararlı organizmalara karşı savunma sistemlerini içeren besin maddeleri bulunmaktadır. Anne sütündeki oligosakkaritler ve interlökinler bu bakteri, mantar ve mikroorganizmaları direkt olarak öldürebilen sisteme sahiptir. Anne sütünde bulunan oligosakkaritler inek sütünden veya mamada bulunmamaktadır. Bu da anne sütünü en özel yapan faktörlerden biridir. Bu oligosakkaritler bebeğe geçmiş olan zararlı bakterilerin bağırsak duvarına yapışmasını engeller, bağırsak ile ilişkili olan bağışıklık sisteminin düzenler ve prebiyotik (yani probiyotik, bastiçe bebeğin bağırsak sindirimi için faydalı olan bakterilerin yaşaması için gerekli olan ortam) özelliktedir. Anne sütü bebeklerin beyin gelişiminde ve görme fonksiyonlarının artmasında da çok tesirlidir.
**Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Pediatrisi ve Sağlık Bakanlığı ilk 6 ay bebeklerin sadece anne sütü ile beslenmesini önermektedir.
Anne sütü bileşenleri, bebeğiniz büyüdükçe onun ihtiyaçlarına göre değişir. Anne sütü içeriğinin bazı maadeleri:
Su,
Protein,
Karbonhidrat/Laktoz,
Antikorlar,
Vitamin ve mineraller,
Yaklaşık 800 tür bakteri,
Bağışıklık sistemi hüvreleri,
Hormonlar,
Taurin,
Palmitik Asit,
Oleik Asit bulunmaktadır.
Taurin kısaca beyin ve sinir sistemindeki kalsiyum ve potasyum dengesinin düzenlenmesine yardımcı olur.
Palmitik Asit, en yaygın doymuş yağ asitidir. Canlılarda yağ asitlerinin oluşumunda (lipojenez) ilk sentezlenen yağ asidi palmitik asittir, daha uzun yağ asitleri ondan üretilir.
Oleik Asit, doğadaki en yaygın tekli doymamış yağ asididir. Zeytinyağında bulunan trigliserit esterlerinde büyük çoğunlukla oleik asit bulunmaktadır.
Son zamanlarda yapılan araştırmalara göre anne sütünde kanser hücrelerini öldüren bir protein bulunmaktadır. Bu protein “HAMLET” proteinidir. HAMLET proteini sağlam hücre ve kanserli hücre ayırımı yapabilmekte ve tehlike arz edebilecek hücreyi tespit edip öldürebilmektedir.
Bebeğimin Doyduğunu Nasıl Anlarım?
Bebeğinizin her emme hareketinden sonra yutkunması sütü aldığına işarettir. Emdikten sonra uyuması, bağırsaklarından gurultu çıkması, dışkılaması sütünüzün yettiğini gösterir. Bebeğinizin ayına göre olması gereken kiloda olması sütünüzün bebeğinize yettiğinin diğer bir göstergesidir.
Islak Bez Sayısı: Kilo alımı dışında en güvenilir kanıt ıslak bez veya dışkılanmış bez sayıdır. Yenidoğan bebeğinizin ilk ayında her gün (24 saat) içinde 8-12 adet dışkılı veya ıslak bezi olursa büyük ihtimalle sütünüz yeterli demektir. Bebeğinizin bezini her açtığınızda ıslak olması yeterli sıvı aldığına, dışkılamış olması ise yeterli kalori aldığını göstermektedir. Bebeğiniz dört günlük olduğunda günde en az üç defa biraz dışkılı (metal 1 lira büyüklüğünde), yaklaşık 5-6 defa ıslak bez değiştirmeniz iyiye işarettir. Bu işaretler yenidoğan bebeklerin ilk ayı için geçerlidir.
Yenidoğan Mide Ölçüleri
1.Gün: Kiraz büyüklüğünde, 5-7 ml ( Sert mide duvarları esnemez yapıdadır. Mide çok dolarsa bebek geri çıkarır)
3. Gün: Çilek büyüklüğünde, 22-27 ml
1. Hafta: Limon büyüklüğünde, 45-60 ml
3. Hafta: Kivi büyüklüğünde, 80-150 ml
Bebeğimin İdeal Kilo Artışı Nasıl Olmalı?
Zamanında doğan bebekler ilk günlerde doğdukları kiloların %10’una kadar kilo düşüşü yaşayabilir. Bunun sebebi bebekler doğduklarında dokularında fazla su bulundurduğundan dolayı, doğduktan sonraki ilk günlerde ödem atıyor olmalarıdır. Doğduktan 7-10 gün sonra doğdukları kiloya 
tekrar ulaşırlar. Haftada 200-250 g, ayda 1 kg almaları idealdir.
0-6 Ay: Günde 20-30 g,
6-12 Ay: Günde 15-20 g,
12-24 Ay: Haftada 50 g,
24-36 Ay: Yılda 2-2,5 kg almaları idealdir.
Anne Sütünün Artması İçin Hangi Gıdalar Tüketilmelidir?
Yeşil yapraklı tüm sebzeler anne sütünün artmasında etkilidir. Kimyon ve rezene, sütün artması için en bilinenlerdendir. Sütün kalitesinin artması için günde 1 yumurta, 1 avuç badem-fındık tüketilmelidir. Baklagiller de sütün artmasında etkilidir, fakat annede gaz olabilmesine de dikkat edilmelidir. Anne Kafein ve sigaradan mutlaka kaçınmalıdır.
Nasıl Emzirmeliyim?
Emzirmeye başlamadan önce bebeğinizin mikrop kapmaması için ellerinizi güzel bir şekilde yıkayıp, göğüs ucunu ve çevresini temiz su ile silin.
Emzirme işleminin yapılacağı ortamın rahat, sakin, temiz ve stressiz, sıcak bir ortam olmasına özen gösterin. Kendiniz için rahat bir pozisyon belirleyin. Sırtınızı bir yere yaslayabilir, kolunuzun altına bir yastık ve ayağınızın altına bir yastık yerleştirebilirsiniz.
Oturabilir veya yan yatarak emzirebilirsiniz. Bebeğinizi tüm gövdesi aynı hizada olacak şekilde göğsünüze yaklaştırın ve onunla göz teması kurmaya özen gösterin.
Göğsünüzü bebeğinize değil, bebeğinizi göğsünüze yaklaştırın.
Emme refleksini harekete geçirmek için göğüs ucunuzu bebeğinizin ağzına, dudaklarına ve çenesine dokunun.
Emzirme esnasında 4 parmağınız göğüs ucunun altında, başparmağınız üstünde olacak şekilde kavrayın. Bebeğiniz tüm kahverengi alanı ağzına almalı, al dudak dışa kıvrılmalı ve çenesi göğse dayalı olmalıdır. Eğer bebek doğru yerleştirilmezse sadece göğüs ucunu emer, bu durum anneye acı verdiği gibi göğüs ucu çatlaklarına da neden olur ve süt tam anlamıyla boşalmaz.
Başarılı Emzirme İçin İpuçları:
Özellikle ilk aylarda başarılı bir emzirmenin en önemli noktası bebeğinizle bol bol ten tene vakit geçirmek ve onu her istediğinde emzirmektir.
Emzirmeyi mümkün olduğu kadar sakin ve rahat bir ortamda gerçekleştirin.
Emzirmeden önce bebeğinizin altının temiz olduğundan emin olun.
Kullandığınız banyo ürünleri mümkün olduğunca doğal olmalı, kimyasal ve yoğun kokulu olmamalıdır.
Parfüm sıkmayın. Bazı bebekler emzirme sırasında sadece annelerinin kokularını duymak ister.
Emzirme sadece bir doyurma işlemi değildir. Emzirme, miniğinizle baş başa kaldığınız, birbirinize temas ettiğiniz müthiş bir özel andır. Bebeğinizin gözlerinin içine bakın, bebeğinizin göğsünüze dokunmasına izin verin.
Emerken normalden kısa sürede uyuyakaldığında yanağına hafifçe dokunup uyandırın. Hala uyanmazsa bu sefer topuğunu hafifçe sıkarak uyandırmayı deneyin.
Kaynaklar